Parkregiseur Willem Jakobs (Coehoorn Centraal) legt bewoners uit hoe de aanleg verloopt.
Vandaag wordt het Stadspark Coehoorn door staatssecretaris Sharon Dijksma geopend. Daarmee is een half jaar eerder dan ‘gepland’ een uniek park in hartje Arnhem tot stand gekomen. Het park is het meest zichtbare deel van een project dat zijn weerga in Nederland niet kent. Een blog over een onomkeerbare ontwikkeling voor de stad Arnhem.
Burgemeester Herman Kaiser over Coehoorn
‘Dit is een cadeautje’ zei Kaiser tijdens een bliksembezoek aan Coehoorn Centraal op 22 augustus 2013, 3 dagen na zijn aantreden als nieuwe burgemeester. ‘Zovelen zoeken naar voorbeelden van bestuurlijke vernieuwing, naar een andere verhouding tussen burger en overheid, maar die zijn er nog weinig. Maar hier in Coehoorn zie ik het gebeuren. In Arnhem’. “We spreken hier over verder’, aldus een zichtbaar aangenaam verraste burgemeester.
Kaiser: ‘Eerst had de overheid ‘onderdanen’. Toen werden het ‘klanten’. Nu spreken wij van burgers, die samen met de overheid de samenleving maken. Er zit zoveel kennis onder de burgers.’ Kaiser onderstreepte bij zijn installatie het belang van burgerkracht. ‘De kracht waarvan Arnhem sterk van afhankelijk is.’
De bewoners koesteren ‘hun’ park
Tijdens de druk bezochte vergadering van de Bewonersvereniging Binnenstad Arnhem van afgelopen week, informeerden wij de bewoners van de wijk over Coehoorn Centraal. Merkbaar was het enthousiasme over het park. Het park is van de wijk Coehoorn en allen die er werken en wonen. Tweeëntwintig jaar voelde de wijk zich een wees van het ambitieuze project ‘Rijnboog’. Jarenlang omsingeld door leegstand en een zandvlakte met auto’s en slordig opgesteld gemeentelijk bouwmateriaal. Eindelijk gebeurt er weer iets in de wijk. Al direct worden plannen gesmeed door de bewoners om actief aan de slag te gaan met de nieuwe groene oase.
Tijdelijk of niet, de wijk zal dit park omarmen en niet snel meer loslaten.
Duurzaamheid en groen, ook in Coehoorn
Duurzaamheid is een veel gebruikte term. In Coehoorn moet het gelezen worden als een ambitie om de wijk energie-zuiniger te maken of wellicht zelfvoorzienend. Maar ook zal met medewerking van de gemeente het project ook financieel duurzaam gemaakt moeten worden. Rendementsambities of beter speculeren met publiek vastgoed moet worden losgelaten omdat deze ambities de stad gijzelen en de nieuwe generaties de kans ontneemt om in deze tijd een zelfstandig bestaan op te bouwen. In plaats van WW-uitkeringen te betalen kan het beschikbaar stellen van goedkoop publieksvastgoed startende ondernemers een eigen bestaan op te bouwen.
De nieuwe generaties zijn niet meer met subsidies te verleiden, wel met ruimte, fysieke ruimte en ruimte om hun eigen plek in te richten.
Van creativiteit naar ondernemerschap
Met de beschikbaarstelling door wethouder Elfrink van het Coehoornpand, ooit de start van het huidige ArtEZ, komt de ambitie dichterbij van de Coehoorn College. Een centrum gericht op alle opleidings-, trainings- en andere activiteiten die startende ondernemers verder kunnen helpen om hun onderneming verder te verstevigen en waar gewenst uit te bouwen.
Met instellingen als ArtEZ, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Larenstein en de diverse MBO-instellingen en vele particuliere initiatieven op dit terrein, moet het College tot een innovatief centrum worden dat de schaal van Arnhem kan overstijgen.
ArtEZ en de HAN hebben inmiddels op het hoogste niveau al de ‘Verklaring van Sympathie‘ voor Coehoorn Centraal ondertekend.
Studenten en creatieve ondernemingen
Coehoorn zal de plek worden waar creatieve ondernemingen kunnen werken aan hun verdere groei en innovatie. Er zal een keur aan verschillende creatieve ondernemers in de wijk werkzaam zijn. Zij kunnen gebruik maken van de Coehoorn College, de ondersteunende horeca in het gebied en het park, als relaxplek, plek voor ontmoeting, een voorstelling bij te wonen of om je onderneming een podium te geven. Zij zullen ook gebruik kunnen maken van internet via het glasvezelnet.
In februari zal de HAN aan de Bergstraat internationale studenten gaan huisvesten. Dat zal de wijk al snel weer wat nieuw leven in blazen.
De wijk zal levendiger worden. De stille straten langs de lege en donkere gebouwen zullen aangenamer aanvoelen als er rond het park meer bedrijvigheid gaat komen.
Onomkeerbaar burgers op de eerst rij
Tijdelijk, voor ‘minimaal 5 jaar’. Formeel is dat de status van het project Coehoorn Centraal.
Het project mag dan ’tijdelijk’ zijn, maar de geest is uit de fles. De burger, en vooral de jonge generatie, laat zich niet meer terug in het oude keurslijf drukken, zoals 20 jaar wachten op de overheid of ze wat aan je wijk wil doen.
De overheid heeft zich te vaak niet de goede buurman van de burger getoond en zich te vaak opgesteld als onaantastbare en onbereikbare almacht. Alwetend, alles bepalend met geld en regels.
Met Coehoorn Centraal kan de burger op ‘kleine’ schaal laten zien waartoe zij in staat is als zij wat ruimte krijgt. Dan blijken onder ‘de burgers’ ook ingenieurs, vaklieden, tuiniers, juristen, managers en zovele andere deskundigheid te verkeren waarvan hun kennis en ervaring zich kan meten met die van de overheid.
Het lijkt al weer zo lang geleden toen de gemeenteraad de motie aannam voor de start van dit project. De nota die dit project beschrijft en regelt, moet echter nog in de gemeenteraad worden behandeld. Het is denkbaar dat de nota al weer door de snelle ontwikkelingen is achterhaald en bijstelling behoeft.
Wat burgemeester Kaiser al zei, Coehoorn Centraal is niet zomaar een stadsproject. Het kan de stad, haar bestuur en haar gemeentelijk apparaat blijvend veranderen en de stad, meer dan welke citypromotion ook, op de kaart zetten.
Het wordt een experiment waarvan we wel het begin zien, maar niet het eind. Het worden fascinerende tijden in Coehoorn.
